NAJWAŻNIEJSZE OSTOJE

W Polsce jest wiele miejsc uznanych za ostoje wielu gatunków ptaków o znaczeniu międzynarodowym. Poniżej zaprezentowano najważniejsze z nich.



Mapka przedstawiająca zakres ptasich ostoi w Polsce uznanych za mające znaczenie międzynarodowe.

DOLINA BIEBRZY

Bagna połorzone w Dolinie Biebrzy są chyba najbardziej cenioną przez miłośników ptaków ostoją w Polsce. Stwierdzono tam występowanie niemal 300 gatunków, a przynajmniej nawet 200 odbywa tam lęgi. Najbardziej znane są bagna z występowania tam ogromnych, pierwotnych środowisk bagiennych, jedynie lekko przetworzonych przez człowieka (w ten sposó, że odbywają się tam rokroczne sianokosy, co jednak jest bardzo korzystne). Występują tam gatunki zagrożone w Polsce jak: wodniczka, bekasik, uszatka błotna i orzeł przedni (jedyna populacja nizinna). Ponadto, można tam spotkać: czaplę białą, bociana czarnego, żurawia popielatego i liczne populacje siewkowych (głównie siewkowców i rybitw). Sama Dolina leży nad rzeką Biebrzą, na północ od Białegostku. W całości na jej terenie leży Biebrzański PN.

Widok na Bagno Ławki, położone w południowej części Doliny Biebrzy.
PUSZCZA BIAŁOWIESKA

Puszcza Białowieska to duży kompleks leśny na Podlasiu, przy granicy z Białorusią; jest to jedyny w Polsce i Europie Śroskowej las pierwotny. Cieszy się one co prawda popularnością głównie wśród wielbicieli rzadkich ssaków, roślin i pięknych krajobrazów, to ptaków w nim na pewno nie brakuje. Rzyją tu puchacz, puszczyk mszarny (jedyne stanowisko w kraju), sóweczka, gadożer, żuraw, rzadkie dzięcioły, a także niespotykane już właściwie leśne populacje kosa i myszołowa. Najcenniejsza przyrodniczo część puszczy jest chroniona jako rezerwat ścisły w ramach Białowieskiego PN.

Zabytkowa brama do Białowieskiego PN.
POJEZIERZE MAZURSKIE

Pojezierze Mazurskie jest ważną ostoją ptaków wodnych, zarówno lęgowych, jak i zatrzymujących się tu na czas przelotów. Od lat obszary te są cenione jako wspaniałe miejsce do spędzenia wakacji; niestety, staje się to przyczyną dewastacji tych obszarów. Najbardziej cenionym przyrodniczo miejscem, nie zniszczonym szczególnie przez turystów jest Jezioro Łuknajno nieopodal Mikołajek, gdzie lęgnie się m.in. rzadka hełmiatka. N mazurach planuje się w przyszłości utworzenie Mazurskiego PN.

Widok na Jez. Łuknajno.
ZATOKA GDAŃSKA

Zatoka Gdańska jest niezwykle cenną ostoją ptaków różnego rodzaju. Poniżej wymnieniono 4 najcenniejsze miejsca na jej obszarze.
ZATOKA PUCKA jest cennym miejscem zimowania ptaków wodnych; zwłaszcza jej najbardziej wewnętrzna część (okolice Puzka i Chałup). Zimuja stada tu takich ptaków, jak łabdź kszykliwy, głowienka, czernica, perkoz dwuczuby i kaczki morskie. W sórowsze zimy zatoka jednak zamarza i wtedy traci znaczenie na rzecz Portów Trójmiasta.
PORTY W GDYNI I GDAŃSKU są, podobnie jak Zatoka Pucka, ważnym obszarem zimowania ptaków wodnych, zwłaszcza w sórowsze zimy.
PÓŁWYSEP HELSKI to ważne miejsce dla różnego rodzaju wędrownych ptaków ladowych. Na tym wąskim pasie lądu łączą się szlaki ich wędrówek, zwłaszcza w sezonie zimowym. Niektóre z tych ptaków zostają tu na lęgi; to właśnie tu miał miejsce ostatni lęg krzyżodzioba sosnowego, gatunku tajgowego w Polsce.
UJŚCIE WISŁY jest ważnym miejscem zarówno dla przelotnych, jak i lęgowych ptaków siewkowych. Na rozległych piaszczystych łachah odnotowano lęgi sieweczki małej, edredona oraz ostrygojada. Można ty też spotkać fokę szarą. W okresie przelotów obszar ten wypełnia się różnorodnymi siewkowcami.
Spośród licznych ostoi ptasich polskiego wybrzeża, to właśnie ostoje Z. Gdańskiej są najcenniejsze przyrodniczo.

Ścieżka edukacyjna na terenie rezerwatu "Mewia Łacha" w Ujściu Wisły.
DOLINA BARYCZY

Dolina rzeki Baryczy na Dolnym Śląsku, w pobliżu Milicza, jest bardzo cenionym przyrodniczo miejscem, ze względu na położony tam rozlęgły, zabytkowy, największy w Polsce kompleks stawów rybnych. Ze względu na mnogość stawów, tamtejszy krajobraz przypomina pojezierny. W dodatku, w tamtejszych rezerwatach ostały się duże kompleksy naturalnych olsów i grądów. W Dolinie Baryczy odnotowano po dziś ponad 300 gatunków ptaków, z czego 163 kiedylkowiek się tu zagnieździły. Żyje tu zwłaszcza wiele ptaków wodnych i wodnobłotnych. W okresie lęgowym gnieżdżą się takie gatunki jak czpla biała, bielik, żuraw popielaty, podgorzałka i podróżniczek. Zwłaszcza w okresie jesiennych przelotów, które zbiegają się z okresem spószczania wody stawów miejsce to nabiera znaczenia. Pojawiają się tu wielkie stada wędrownych gęsi, wśród których są także gatunki zagrożone, czapli białych, kulików mniejszych i bielików. Z pewnością jest to drugie po Bagnach Biebrzańskiech najciekwasze ornitologicznie miejsce w Polsce.

Widok z lotu ptaka na fragment Doliny Baryczy.
SUDETY I KARPATY

Sudety i Karpaty to, jak wiadomo, góry rozciągające się przy południowej granicy Polski. W Sudetach najcenniejszymi przyrodniczo obszarami są Karkonosze, których szczyty przypominają nieco płaskowyże Skandynawii i dlatego występuje tam np. podróżniczek subsp. svecica, oraz Góry AStołowe - obszar ceniony głównie ze względu na krajobraz, jednakże zamieszkiwany np. przez sokoła wędrownego, puchacza i sóweczkę.
W Karpatach natomiast najcenniejsze są obszary, na których występuje krajobraz niemal pierwotny - Bieszczady, oraz najwyższe - Tatry. Eksosystem Bieszczadzki jest w pewnym sensie podobny do Białowieskiego - występują tu m.in. żadkie dzięcioły, a takze m.in. puszczyk uralski. W Tatrach przyroda jest bardziej zdewastowana, ale żyją tam jeszcze ciekawe gatunki wysokogórskie - pomurnik, płochacz halny, orzechówka i orzeł przedni. To na pewno tereny warte odwiedzenia, ale raczej poza sezonem.

Widok na Tatry.

Ponadto, w Polsce jest jeszcze wiele innych ważnych ostoii; powyżej wymieniono tylko najważniejsze. W celu zapoznania sie z pozostałymi, zachęcamy do lektury literatury specjalistycznej (np. Marczewski A., Maniakowski M., "Ptasie Ostoje", wyd. Carta Blanca, Warszawa 2010).